Glossary entry

English term or phrase:

deductive derivation

Greek translation:

παραγωγική συναγωγή

Added to glossary by Nikos Hassiotis
Oct 10, 2007 08:22
16 yrs ago
4 viewers *
English term

Proposed translations

+1
2 hrs
Selected

παραγωγική συναγωγή / εξαγωγή συμπερασμάτων [not for grading]

Ο παραγωγικός συλλογισμός αποτελεί την βάση των φυσικών επιστημών. Όταν συλλογιζόμαστε παραγωγικά, συνάγουμε τη γενική υπόθεση από αυτά που ξέρουμε για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο Σωκράτης είναι άνθρωπος. Ο Σωκράτης είναι θνητός, αφού, πράγματι, πέθανε! Άρα, όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί. «Αυτό ακούγεται εντελώς τρελό», λέει ο van Foerster, «Πώς μπορεί κανείς να συλλογίζεται με αυτό τον τρόπο; Αλλά αυτό ακριβώς είναι που κάνουμε όταν φτιάχνουμε *παραγωγικές συναγωγές*. Ας εξετάσουμε την παραγωγική εξαγωγή συμπεράσματος, επανεκθέτοντας την στην πιο αφαιρετική της διατύπωση: Εξετάζετε κάτι (μια διαδικασία ή ένα αντικείμενο) και παρατηρείτε ότι δύο ιδιότητες – η Ρ1 και η Ρ2 – είναι πάντα παρούσες σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Προβλέπετε τότε, ότι σε όλες τις μελλοντικές περιπτώσεις στις οποίες θα συναντήσετε την Ρ1, θα βρείτε επίσης και την Ρ2».
http://www.panteion.gr/~dionysos/segal6.htm

Ως συμπέρασμα θα λέγαμε ότι, όσο ήταν δυνατόν, έγινε προσπάθεια να προσαρμοσθεί το πρόγραμμα σπουδών χημείας στο Γυμνάσιο σε ένα μοντέλο πιο επαγωγικό (από το ειδικό στο γενικό, από τη μελέτη των φαινομένων στην εξαγωγή του νόμου, inductive) από το ισχύον, το οποίο θα χαρακτηρίζαμε μάλλον παραγωγικό (από το γενικό στο ειδικό, πρώτα η εισαγωγή του νόμου και μετά η αναφορά σε παραδείγματα εφαρμογής του deductive).
http://www.pi-schools.gr/download/programs/depps/komvosDEPPS...

Απλώς ως τεκμηρίωση στα ήδη κατατεθέντα. Με μια ελαφρά μόνο απόκλιση στη διατύπωση για όποιον την προτιμά.
Note from asker:
Σε ευχαριστώ πολύ. Ναι, για το deductive ήμασταν σίγουροι για το "παραγωγικός", αλλά "παραγωγική παραγωγή (ή εξαγωγή)" δεν φαίνονταν δόκιμος όρος - περισσότερο σαν άδεια ταυτολογία. - ΝΧ
Peer comment(s):

agree Assimina Vavoula
1 hr
Something went wrong...
4 KudoZ points awarded for this answer. Comment: "Η καλύτερη απόδοση. Νομίζω ότι οι άλλες προτάσεις βασίζονται σε παλαιότερες χρήσεις των όρων της απαγωγής, επαγωγής, κλπ., που ίσως πρέπει να διορθωθούν και στο σχετικό λήμμα του λεξικού του Μπαμπινιώτη."
+2
8 mins

απαγωγική προσέγγιση / μέθοδος / συλλογισμός

από το γενικό προς το ειδικό, αντίθετη της επαγωγικής που οδηγείται από το ειδικό προς το γενικό

--------------------------------------------------
Note added at 14 mins (2007-10-10 08:37:04 GMT)
--------------------------------------------------

Από το λεξικό του Μπαμπινιώτη παραθέτω:
επαγωγικός - απαγωγικός: Δύο διαφορετικές, αντίθετες στην πορεία τους, προσεγγίσεις τής γνωστικής (επιστημονικής, διδακτικής κ.λ.π.) διαδικασίας. Η επαγωγική βαίνει από τα εδικά προς τα γενικά, από τα επιμέρους στο όλον, ενώ η απαγωγική προχωρεί από τα γενικά προς τα ειδικά, από το όλον προς τα επιμέρους. Η επαγωγική είναι επιστημολογικά η μέθοδος από τα εμπειρικά δεδομένα προς τη συγκρότηση μιας ερμηνευτικής των πραγμάτων θεωρίας, ενώ η απαγωγική μέθοδος, καλούμενη και αξιωματική, είναι η πορεία από τη θεωρία προς τα εμπειρικά δεδομένα, με τα οποία επαληθεύεται, διαψεύδεται ή διορθώνεται η θεωρία.

--------------------------------------------------
Note added at 17 mins (2007-10-10 08:39:46 GMT)
--------------------------------------------------

Στο λεξικό της Penguin βρήκα το εξής:
deductive reasoning: παραγωγικός συλλογισμός, παραγωγική απόδειξις (συνάγουσα το μερικόν εκ του γενικού).

Η ερμηνεία είναι η ίδια, ο όρος διαφέρει.

--------------------------------------------------
Note added at 18 mins (2007-10-10 08:41:24 GMT)
--------------------------------------------------

http://www.google.com/search?q="απαγωγική μέθοδος"&ie=utf-8&...

--------------------------------------------------
Note added at 10 hrs (2007-10-10 19:21:15 GMT)
--------------------------------------------------

Τώρα είδα το βιογραφικό σου, και προφανώς δεν χρειάζεσαι εξηγήσεις ζητάς απλώς τον όρο στα Ελληνικά... :)
Peer comment(s):

agree Evi Prokopi (X)
5 hrs
Ευχαριστώ πολύ, Εύη!
agree Mirjana Popovic Kirkontzogloy
12 hrs
Ευχαριστώ, Μιριάνα!
Something went wrong...
17 mins

απαγωγικός συμπερασμός ή απαγωγική εξαγωγή (συμπερασμάτων)

Deductive είναι ο απαγωγικός (από τα γενικά στα ειδικά) σε αντίθεση με το inductive που είναι από τα μέρη στο όλον. Φυσικά, προέρχονται από τον Αριστοτέλη και τη Λογική του (δεν ξέρω αν είχε μιλήσει κάποιος άλλος πριν απ΄αυτόν γι' αυτό).

Derivation συμπερασμός, εξίσωση, εξαγωγή.

π.χ. Για τον Χιούμ:

Demonstrative Reasoning: deductive derivation of a proposition from axioms grasped intuitively; a priori.
Moral Reasoning: non-deductive derivation of a proposition using probabilistic methods; a posteriori


"Μια λύση σ' αυτό το πρόβλημα είναι να βασιστούμε στην έννοια της επαγωγής. Η επαγωγική *****εξαγωγή συμπερασμάτων***** βασίζεται στον ισχυρισμό ότι αν μια κατάσταση ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις που έχουμε παρατηρήσει, τότε η κατάσταση θα ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Έτσι, μετά από μια σειρά πειραμάτων που επιβεβαίωσαν τον Τρίτο Νόμο, κάποιος μπορεί με σιγουριά να ισχυριστεί ότι ο Τρίτος Νόμος ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις.


http://tinyurl.com/3xduqp


--------------------------------------------------
Note added at 2 hrs (2007-10-10 11:09:58 GMT)
--------------------------------------------------

π.χ. "Η τυπική λογική που διδάσκεται κυρίως είναι ***απαγωγική (παραγωγική)*** και όχι επαγωγική. Ορισμένοι φιλόσοφοι έχουν ισχυριστεί ότι σχημάτισαν συστήματα επαγωγικής λογικής, αλλά αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης το αν μία επαγωγική λογική θα ήταν ποτέ εφικτή. Σε αντίθεση με τον απαγωγικό λογισμό, ο επαγωγικός λογισμός δεν μας οδηγεί απαραιτήτως σε συμπεράσματα τα οποία είναι εξίσου βέβαια όσο και οι προκείμενες προτάσεις."

Από την wikipedia (βλ. ως άνω σύνδεσμο)

--------------------------------------------------
Note added at 3 hrs (2007-10-10 11:34:16 GMT)
--------------------------------------------------

Ναι, απ΄αυτό που βλέπω και διαπιστώνω, κατά την παραδοσιακή Αριστοτελική Λογική ***στα Αγγλικά*** υπήρχε επαγωγή (induction) και απαγωγή (deduction):

"During the first phase of Greek mathematics a proof consisted in showing or making visible the truth of a statement. This was the **epagogic **method. This first phase was followed by an ***apagogic or deductive phase***. During this phase visual evidence was rejected and Greek mathematics became a deductive system. Now epagoge and apagoge, apart from being distinguished, roughly according to the modern distinction between inductive and deductive procedures, were also identified on account of the conception of generality as continuity.
(http://www.springerlink.com/content/h76630w282057281/)

Μόνο πρόσφατα έγιναν κάποιες αλλαγές από τον Charles Saunders Peirce, οπότε το σύγχρονο σχήμα για μερικούς είναι επαγωγή (induction), παραγωγή (deduction) και απαγωγή (abduction.)

Απ’ όσο όμως ξέρω, χρησιμοποιείται κυρίως σε μαθηματικά και τεχνολογικές λογικές εφαρμογές.


--------------------------------------------------
Note added at 1 day21 hrs (2007-10-12 06:20:05 GMT) Post-grading
--------------------------------------------------

>>>>>Νομίζω ότι οι άλλες προτάσεις βασίζονται σε παλαιότερες χρήσεις των όρων της απαγωγής, επαγωγής, κλπ., που ίσως πρέπει να διορθωθούν και στο σχετικό λήμμα του λεξικού του Μπαμπινιώτη.<<<<<

Κάνεις λάθος και μάλιστα μεγάλο κύριε Χασσιώτη.
Δύο είναι οι όροι στην παραδοσιακή φιλοσοφία: απαγωγή και επαγωγή. Ο όρος παραγωγή είναι το ίδιο ή υποκατηγορία της απαγωγής. Όπως έλεγε και ο Whitehead, "all of philosophy is but a series of footnotes to Plato", το ίδιο ισχύει και σε αυτή την περίπτωση και πριν προτείνεις διορθώσεις στο λεξικό του Μπαμπινιώτη, ψάξε το λίγο καλύτερα.

--------------------------------------------------
Note added at 4 days (2007-10-14 10:42:02 GMT) Post-grading
--------------------------------------------------

To 1875 είναι πρόσφατα για την ιστορία της φιλοσοφίας.

Δύο είναι οι "κινήσεις" ή προσεγγίσεις στην φιλοσοφία: επαγωγική κι απαγωγική. Η Παραγωγή είναι "υποσημείωση" ή υποδιαίρεση της απαγωγής. Υπάγεται σε αυτήν. Δεν υπάρχει τρίτη προσέγγιση. Δεν μπορεί να υπάρχει, γιατί μπορείς μόνο να έχεις, από το γενικό στο ειδικό και το αντίστροφο. ΜΟΝΟ. Αυτό εννοώ. Η τριχοτομία απαγωγή, επαγωγή, παραγωγή χρησιμοποιείται στα μαθηματικά, πληροφορική και γενικά τεχνολογικές εφαρμογές για πρακτικούς σκοπούς. Φιλοσοφικά δεν ευσταθεί, γιατί δεν μπορεί εδώ να υπάρχει τρίτη προσέγγιση. Αυτό εννοώ. Αλλά επειδή εσύ ξέρεις το κείμενό σου (εμείς δεν το έχουμε δει), διαλέγεις και κρίνεις πιο σε εξυπηρετεί καλύτερα.

Αυτό είναι όλο, απλά ήθελα για την "τιμή των όπλων" να είναι ξεκάθαρο. Ευχαριστώ.
Note from asker:
"Μόνο πρόσφατα έγιναν κάποιες αλλαγές από τον ...Πίερς..." θα εννοείται το 1875 περίπου; Αν αποδώσουμε το deduction με το "απαγωγικός", πώς θα αποδώσουμε το "abduction". Φυσικά δεν κάνουμε παραδοσιακή φιλοσοφία, είμαστε στο 2007. Φυσικά ο Whitehead δεν πίστευε ότι όλα τα είχε πει ο Πλάτωνας, απλά επεδείκνυε αγγλικό χιούμορ. Σιγά μην είναι η σύγχρονη σκέψη "υποσημείωση" της απαράδεκτης θεωρίας των ιδεών. Τέλος, ο Μπαμπινιώτης δεν είναι φιλόσοφος για να γνωρίζει τις εξελίξεις της σύγχρονης φιλοσοφίας. Όπου χρειαστεί θα τον συμπληρώσουμε, αλλάξουμε, διορθώσουμε. Φιλικά, ΝΧ
Something went wrong...
Term search
  • All of ProZ.com
  • Term search
  • Jobs
  • Forums
  • Multiple search